Beş Puanlık İndirim Uygulamasında Türkiye Geneli Borç Sorgusu
İstanbul 27.07.2021
Merhaba
Bilindiği üzere 5510 sayılı Kanun’un 81’inci maddesine göre sigortalı işçi çalıştıran özel sektör işverenlerinin, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primlerden işveren hissesinin beş puanlık kısmına isabet eden tutar Hazinece karşılanmaktadır.
Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin işveren hissesinin beş puanlık kısmına isabet eden tutarın Hazine ve Maliye Bakanlığınca karşılanabilmesi için diğer şartların yanı sıra işverenin Kuruma yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmama şartını da sağlaması gerekmektedir.
Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından çıkartılan 19.07.2021 tarihli ve 28180074 sayılı Genelge (2021/26) ile 5 puanlık indirimde Türkiye Geneli borç sorgusuna ilişkin açıklamalar getirilmiştir.
Buna göre; işverenin Kuruma yasal ödeme süresi geçmiş borcunun bulunup bulunmadığı hususu 1/9/2021 tarihinden (2021/Eylül ayından/döneminden) itibaren işverenin Türkiye genelindeki tüm işyerleri esas alınarak yapılacaktır. Söz konusu beş puanlık indirim uygulamasına ilişkin sadece borç sorgusu Türkiye Genel’i yapılacak olup, beş puanlık indirime ilişkin diğer tüm şartlar ve uygulamalar eskisi gibi devam edecektir.
1- Türkiye Geneli sorgulamada İşverenin prim, idari para cezası borcu ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammının bulunmaması hususu
İşverenlerin 5 puanlık indirimden yararlanabilmesi için Türkiye Genelinde yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammının bulunmaması gerekmektedir. Söz konusu borçlar 2021/09 dönemine ilişkin muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden itibaren işyeri bazında değil, işverenin Türkiye Genelindeki tüm işyerleri esas alınarak sorgulanacaktır.
İşverenin Türkiye Genelindeki işyerlerinden herhangi birinin yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve zammı bulunması halinde, herhangi bir borcu bulunmayan diğer işyerlerinden dolayı da 5 puanlık indirimden yararlanamayacaktır. Böylece İşverenin Türkiye genelindeki hiç bir işyerinden 5510 kanun türünü seçmesi mümkün bulunmayacaktır.
Örnek 1: Akasya Limited Şirketinin, Mersin Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünde işlem gören işyerinden dolayı yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmamasına karşın, Ulucanlar Sosyal Güvenlik Merkezinde ödeme vadesi geçmiş prim borcunun bulunduğu varsayıldığında, işveren Ulucanlar Sosyal Güvenlik Merkezindeki işyerinin yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi borcunu gecikme cezası ve gecikme zammı ile ödemediği sürece Mersin Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünde işlem gören işyerinden de beş puanlık indirimden yararlanamayacaktır.
İşverenlerin sayılan borçlarının ve bunlara ilişkin gecikme zammı ve cezalarının tamamını ödemesi, yapılandırması veya tecil ve taksitlendirmesi ya da yapılandırma/taksitlendirme işlemlerinin devam ediyor olması kaydıyla; söz konusu indirimden, yasal verilme süresi sona ermemiş ilk muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden başlanılarak Türkiye genelinde indirim kapsamına giren tüm işyerlerinden yararlanabileceklerdir.
Örnek 2: Levanten Limited Şirketinin, Adana, Hatay ve Malatya Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünde işlem gören üç işyeri olduğu, söz konusu işverenin Hatay Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğündeki işyerinden Kuruma 10.000,00 TL sigorta primi, işsizlik sigortası primi ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunduğu, bu borcunu 18/10/2021 tarihinde ödediği varsayıldığında, yasal ödeme süresi geçmiş borçların, 2021/Eylül ayına ilişkin muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin Kuruma son verilme süresinden (26/10/2021 tarihinden) önce ödenmiş olması nedeniyle, Adana, Hatay ve Malatya Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünde işlem gören işyerlerinden dolayı 2021/Eylül ayına ait muhtasar ve prim hizmet beyannameleri yasal ödeme süresi geçmiş borçların ödendiği 18/10/2021 tarihinden, 2021/Eylül ayına ilişkin muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin Kuruma son verilme süresi olan 26/10/2021 tarihine kadar 5510 kanun türü seçilmek suretiyle gönderilebilecektir.
Ayrıca işverenin Türkiye genelindeki tüm işyerlerinden kaynaklanan sigorta primi, işsizlik sigortası primi ve idari para cezası borç türleri için ayrı ayrı olmak üzere toplam 15,00 TL’nin(dahil) altındaki borç asılları sorgulama sırasında dikkate alınmamaktadır.
2- Beş Puanlık İndirim Uygulamasında Türkiye Geneli Borç Sorgusu Kapsamına Giren Borçlar
İşverenlerin yukarıda sayılan borçlarının bulunup bulunmadığının tespiti sırasında, işverenlerin Kurumda tescil edilmiş tüm işyerlerinden ve kendi adına tescil edilmiş tüm alt işverenliklerinden kaynaklanan yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve zammı sorgulanacaktır. Gerçek kişi işverenler için T.C. Kimlik no, tüzel kişi işverenler için Vergi no esas alınarak sorgulama yapılacaktır.
İşverenin, kendi adına tescil edilmiş işyerleri ve alt işverenlikleri haricinde ortak, üst düzey yönetici ve işveren vekili olarak işlem gördüğü işyerleri ile işverenin gerçek kişi olması halinde kendi sigortalılığından kaynaklanan Bağ-Kur ve Genel Sağlık Sigortası kapsamındaki yasal ödeme süresi geçmiş prim borçları sorgulanmayacaktır.
Örnek 3– Ceyhan Limited Şirketine ait İstanbul ve İzmir Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünde işlem gören işyerlerinin Kuruma yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmadığı, ancak Ceyhan Limited Şirketinin başka bir işverendeki alt işverenliğinden dolayı Kuruma yasal ödeme süresi geçmiş prim borcunun bulunduğu varsayıldığında; alt işverenlikten kaynaklanan borcu ödenmediği sürece anılan işverenin İstanbul ve İzmir Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünde işlem gören işyerlerinden dolayı beş puanlık indirimden yararlanması mümkün bulunmamaktadır.
Örnek 4- Deniz gerçek kişi işvereninin Ostim Sosyal Güvenlik Merkezinde işlem gören işyerinden Kuruma yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmadığı, ancak bu gerçek kişinin başka bir şirketteki ortaklığından dolayı Kuruma yasal ödeme süresi geçmiş prim borcunun bulunduğu varsayıldığında; diğer şartlar sağlanmak kaydıyla anılan işverenin Ostim Sosyal Güvenlik Merkezinde işlem gören işyerinden dolayı beş puanlık indirimden yararlanması mümkün bulunmaktadır.
Bununla birlikte, muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin 5510 kanun türünü seçerek Kuruma gönderebilmesi için, işverenin gerek kendisinden gerekse kendisinden iş alan alt işverenlerden kaynaklanan yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması gerekmektedir.
Söz konusu 5 puanlık prim indiriminden yararlanamayan işverenlerin, yine 5510 sayılı Kanunun 81’nci maddesinde yer alan ilave 6 puanlık indirimden de yararlanamayacaklardır.
Son olarak; İşverenin Türkiye genelinde; herhangi bir borcunun bulunmaması halinde, öncelikle 5510 sayılı Kanununda öngörülen beş puanlık prim desteğinden, ardından diğer prim teşviklerinden, yasal ödeme süresi geçmiş borçları ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve zammının bulunması halinde ise beş puanlık indirim uygulanmaksızın sadece ilgili diğer kanunlarda yer alan prim teşviklerinden yararlanabilecektir.
Saygılarımla….